5. ปญฺจวิญฺญาณา สาโภคาติกถาวณฺณนา

[584-586] อิทานิ ปญฺจวิญฺญาณา สาโภคาติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ อาโภโค นาม กุสลากุสลวเสน โหติ สตฺถารา จ ‘‘จกฺขุนา รูปํ ทิสฺวา นิมิตฺตคฺคาหี โหติ, น นิมิตฺตคฺคาหี โหตี’’ติอาทิ วุตฺตํ, ตํ อโยนิโส คเหตฺวา ‘‘ปญฺจวิญฺญาณา สาโภคา’’ติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ เสสเมตฺถ ปุริมกถาสทิสเมวาติฯ

ปญฺจวิญฺญาณา สาโภคาติกถาวณฺณนาฯ

6. ทฺวีหิ สีเลหีติกถาวณฺณนา

[587-589] อิทานิ ทฺวีหิ สีเลหีติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ‘‘สีเล ปติฏฺฐาย นโร สปญฺโญ’’ติอาทิวจนโต (สํ. นิ. 1.23) ยสฺมา โลกิเยน สีเลน สีลวา โลกุตฺตรํ มคฺคํ ภาเวติ, ตสฺมา ‘‘ปุริเมน จ โลกิเยน มคฺคกฺขเณ โลกุตฺตเรน จาติ ทฺวีหิ สีเลหิ สมนฺนาคโต นาม โหตี’’ติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํเยว, เต สนฺธาย มคฺคสมงฺคีติ ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ อถ นํ ‘‘ยทิ โส เอกกฺขเณ โลกิยโลกุตฺตเรหิ ทฺวีหิ สีเลหิ สมนฺนาคโต, ทฺวีหิ ผสฺสาทีหิปิ เตน สมนฺนาคเตน ภวิตพฺพ’’นฺติ โจเทตุํ ทฺวีหิ ผสฺเสหีติอาทิมาหฯ อิตโร ตถารูปํ นยํ อปสฺสนฺโต ปฏิกฺขิปติฯ โลกิเยน จ โลกุตฺตเรน จาติ ปญฺเห ปุพฺเพ สมาทินฺนญฺจ มคฺคกฺขเณ อุปฺปนฺนสมฺมาวาจาทีนิ จ สนฺธาย ปฏิชานาติฯ

โลกิเย สีเล นิรุทฺเธติ ปุจฺฉา ปรวาทิสฺส, ขณภงฺคนิโรธํ สนฺธาย ปฏิญฺญา สกวาทิสฺสฯ อิตโร ปน ตํ วีติกฺกมํ วิย สลฺลกฺเขนฺโต ทุสฺสีโลติอาทิมาหฯ ลทฺธิปติฏฺฐาปนํ ปนสฺส ปุพฺเพ อภินฺนสีลตํเยว ทีเปติ, น ทฺวีหิ สมนฺนาคตตํฯ ตสฺมา อปฺปติฏฺฐิตาว ลทฺธีติฯ

ทฺวีหิ สีเลหีติกถาวณฺณนาฯ

7. สีลํ อเจตสิกนฺติกถาวณฺณนา

[590-594] อิทานิ สีลํ อเจตสิกนฺติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ยสฺมา สีเล อุปฺปชฺชิตฺวา นิรุทฺเธปิ สมาทานเหตุโก สีโลปจโย นาม อตฺถิ, เยน โส สีลวาเยว นาม โหติ, ตสฺมา ‘‘สีลํ อเจตสิก’’นฺติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานํ, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, ปฏิญฺญา อิตรสฺสฯ เสสเมตฺถ ‘‘ทานํ อเจตสิก’’นฺติกถายํ วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพํฯ ลทฺธิปติฏฺฐาปนมฺปิ อโยนิโส คหิตตฺตา อปฺปติฏฺฐาปนเมวาติฯ

สีลํ อเจตสิกนฺติกถาวณฺณนาฯ

8. สีลํ น จิตฺตานุปริวตฺตีติกถาวณฺณนา

[595-597] อิทานิ สีลํ น จิตฺตานุปริวตฺตีติกถา นาม โหติฯ ตตฺถ น จิตฺตานุปริวตฺตีติ ภาสนฺตรเมว นานํ, เสสํ ปุริมกถาสทิสเมวาติฯ

สีลํ น จิตฺตานุปริวตฺตีติกถาวณฺณนาฯ

9. สมาทานเหตุกถาวณฺณนา

[598-600] อิทานิ สมาทานเหตุกถา นาม โหติฯ ตตฺถ ‘‘อารามโรปา’’ติ คาถาย อตฺถํ อโยนิโส คเหตฺวา ‘‘สทา ปุญฺญํ ปวฑฺฒตี’’ติ วจนโต ‘‘สมาทานเหตุกํ สีลํ วฑฺฒตี’’ติ เยสํ ลทฺธิ, เสยฺยถาปิ มหาสํฆิกานญฺเญว, เต สนฺธาย ปุจฺฉา สกวาทิสฺส, จิตฺตวิปฺปยุตฺตํ สีโลปจยํ สนฺธาย ปฏิญฺญา ปรวาทิสฺสฯ เสสํ ปุริมกถาสทิสเมวาติฯ

สมาทานเหตุกถาวณฺณนาฯ